Aproksymacja liczby „π”

To trudne słowo oznacza „przybliżanie” albo podawanie jakichś danych w zaokrągleniu.

Tak jest z liczbą „π” – bardzo krótką na lewo i bardzo długą na prawo od przecinka. Gdyby ktoś zapomniał ile wynosi π, wystarczy podzielić 22 przez 7 – czyli wykonać działanie, na które wskazuje data dwudziestego drugiego lipca (22/7).

Liczbę π nazwał „π” na początku XVIII wieku taki angielski rachmistrze Will Jones. Pomysł z greki pożyczył, bo po grecku „perimetron” (pierwsza litera, to właśnie nasze „π”) znaczy „obwód”. A nasza bohaterka jest niezbędna do obliczania obwodu, a potem także pola powierzchni kolistych a nawet objętości kulistych tworów.

W szkolnych obliczeniach używa się π ≈ 3,1415. Żeby zapamiętać więcej cyfr po przecinku tworzono wierszyki ze słów z odpowiednią liczbą liter. Na przykład:

„Kuć i orać w dzień zawzięcie, Bo plonów niema bez trudu!…” albo „Kto w mgłę i słotę wagarować ma ochotę?” (wierszyki są dłuższe i jest ich więcej, zainteresowani niech szukają).

Liczbę „π” znajdziemy w Biblii, gdy mowa jest o ogromnej miednicy zwanej morzem, odlanej z brązu. Miednica miała 10 łokci średnicy i 30 łokci obwodu, a ściany miała grube na szerokość dłoni (1 Krl 7,23). Gdy się weźmie pod uwagę te łokcie i dłonie, okaże się, że powierzchnia lustra wody do obwodu jest skorelowana z liczbą około 3,1 – to daje prawie „π”.

Ale można jeszcze pójść o krok dalej. Pojawiały się w przeszłości głosy, że liczba „π” jest kluczem do pojęcia… historii zbawienia. Gdyby zestawić teksty z trzecich rozdziałów ksiąg biblijjnych – wersety 14 i 15 – powstaje ciekawa fabuła. Mamy najpierw tzw. Protoewangelię – zapowiedź pokonania szatana przez Mesjasza – Rdz 3,14-15:

Wtedy Pan Bóg rzekł do węża: «Ponieważ to uczyniłeś, bądź przeklęty wśród wszystkich zwierząt domowych i polnych; na brzuchu będziesz się czołgał i proch będziesz jadł po wszystkie dni twego istnienia. Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie i niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono zmiażdży ci głowę,a ty zmiażdżysz mu piętę».

Następnie w Księdze Wyjścia Bóg objawia swoje imię Możeszowi – Wj 3,14-15:

Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was». Mówił dalej Bóg do Mojżesza: «Tak powiesz Izraelitom: „JESTEM, Bóg ojców waszych, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba posłał mnie do was. To jest imię moje na wieki i to jest moje zawołanie na najdalsze pokolenia.

Połączeniem tych dwóch fragmentów jest wypowiedź Jezusa – J 3,14-15:

A jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak potrzeba, by wywyższono Syna Człowieczego, aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne…

Całą historię świata zdaje się podsumowywać mędrzec Kohelet – Koh 3,14-15:

Poznałem, że wszystko, co czyni Bóg, na wieki będzie trwało: do tego nic dodać nie można ani od tego coś odjąć. A Bóg tak działa, by się Go ludzie bali. To, co jest, już było, a to, co ma być kiedyś, już jest; Bóg przywraca to, co przeminęło.

Wszystkie te fragmenty pochodzą z 3. rozdziału danej księgi i obejmują wersy 14. i 15. Ja wiem, że to gematria a nie katechizm czy nauczanie papieskie. I być może to zestawienie należy potraktować nie do końca poważnie – ostatecznie oznaczenia numeryczne rozdziałów i wersów są późniejszym dziełem człowieka i trudno je uznać za natchnione. Ale… Tak czy owak warto zauważyć, że nieraz odległe teksty biblijne nawzajem się uzupełniają i wyjasniają.