Rzecz o wpływie Kościoła na kwestię bezpieczeństwa na drogach.
Najstarszym znanym aktem prawnym określającym sposób poruszania się po drogach jest edykt papieża Bonifacego VIII z roku 1300, nakazujący ruch… lewostronny.
Bonifacy po raz pierwszy w historii ogłosił, że rok 1300 będzie Rokiem Jubileuszowym, a każdy, kto przybędzie z tej okazji do Rzymu, uzyska odpust zupełny. To także było coś wyjątkowego, bowiem do tej pory odpust zupełny przysługiwał jedynie uczestnikom wypraw krzyżowych.
Pierwszy w historii Rok Jubileuszowy cieszył się tak wielką popularnością, iż do Rzymu przybywało w tym czasie nawet ponad 30 tysięcy pielgrzymów dziennie. Wśród pątników znalazł się nawet nasz Władzio król Łokietek. Wraz z tak ogromną liczbą pielgrzymów pojawiły się dwa problemy. Pierwszym były pieniądze. Pątnicy zostawiali taką obfitość datków, że do ich zbierania trzeba było używać grabi i łopat. Drugim był paraliż komunikacyjny. Ulice zatkało populacyjne zatwardzenie: jedni chcieli iść tam inni z powrotem, w rezultacie wszystko stało. I właśnie wtedy papież zdecydował: niech się każdy trzyma lewej strony! Zarządzenie udrożniło miasto. Pielgrzymi szli lewą połową ulicy, prawą pozostawiając dla zmierzających w przeciwnym kierunku. Dlaczego papież wybrał akurat taki wariant? Żeby pielgrzymi mogli witać się, machać albo podawać ręce idącym z przeciwka.
Kościelny ruch lewostronny być może miał wzorce już w starożytnym Rzymie. Żołnierze – rycerze i całe armie – wędrowały lewą stroną, by w razie czego łatwo było dobyć miecza i nawiązać walkę z przeciwnikiem, czyli wrogiem idącym z przeciwka – także lewą stroną. Trzymając miecz, dzidę, pikę albo jakąkolwiek inną broń w prawej ręce przy ruchu lewostronnym łatwiej było jej użyć.
Niedawno w sieci pojawił się mem ukazujący sposób budowy krętych schodów, prowadzących na wyższe kondygnacje wież czy innych umocnień. Budowano je tak, by kręciły się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Cel był podobny, jak w przypadku ruchu lewostronnego: skuteczność walki. Atakujący wspinał się po schodach. Prawą rękę miał od złej strony, w przeciwieństwie do stojącego powyżej obrońcy, który przy takim zakręceniu klatki schodowej miał pełną swobodę w robieniu mieczem trzymanym w prawej ręce.
Ruch prawostronny wymyślili… Rosjanie. W sumie nie do końca wiadomo dlaczego. Od nich ten pomysł w XVIII wieku skopiowali Duńczycy. Od Duńczyków ruch prawostronny przejął Napoleon, a to głównie z tego powodu, żeby maszerując ze swoimi armiami inaczej niż wszyscy, siać popłoch i zamęt w wojskach przeciwnika, poruszających się jak Pan Bóg przykazał lewą stroną. Zresztą Francuzi jeszcze przed Napoleonem uznali, że skoro karoce i wozy poruszają się lewą stroną dróg i ulic, pieszym bezpieczniej będzie chodzić stroną prawą – co zostało do dziś, tyle że na odwrót, bo od czasów napoleońskich ruch prawostronny pojazdów lądowych – karoc, powozów, później pociągów, tramwajów i automobili – oraz wodnych przyjął się w niemal całym świecie. Niemal – bo Angielczycy, żeby zrobić na złość swym odwiecznym wrogom Francuzom – zachowali ruch lewostronny, choć z papiestwem dawno przestali się liczyć. Do dziś jeździ się lewą połówką dróg i ulic na Wyspach oraz w większości terytoriów, które były lub są pod wpływami brytyjskimi (z wyjątkiem Gibraltaru) albo od nich odgapiły – w południowej Afryce, Indiach, Indochinach, Japonii i Australii. Jest jeszcze kilka wyjątków w świecie, takich jak amerykańskie Gujana czy Surinam albo ulica Dworcowa w naszych Katowicach, gdzie w tunelu dla samochodów jeździ się prawą, a dla autobusów – lewą stroną (bo podobno łatwiej jest podjechać do stanowisk z przystankami).
Na ziemiach polskich ruch ujednolicono jako prawostronny sto lat temu. Najdłużej lewą stroną jeździło się w Krakowie (samochody do 1922 a tramwaje do 1925 roku). W pozostałej części dawnych Austro-Węgier ruch lewostronny zlikwidował dopiero… Hitler i podległe mu reżimy (Austria, Węgry, Słowacja i Czechy). Najpóźniej na prawą stronę jezdni swoje samochody przerzucili 55 lat temu Szwedzi.
Gdyby ktoś nie potrafił odróżnić lewej strony od prawej, to najlepiej stanąć boso i spojrzeć na swoje stopy. Prawa stopa stoi o prawej stronie. A prawa stopa to jest ta, która ma duży palec po lewej stronie…
