Jan i zagęszczacz E410

Podobno wśród relikwii w sanktuariach Europy można znaleźć aż pięć głów świętego Jana Chrzciciela.

Dwie z całą pewnością autentyczne: jedna Jana Chrzciciela jako dziecka i jedna jako dorosłego mężczyzny…
Ale żarty na bok: dziś obchodzimy urodziny św. Jana Chrzciciela. Oto kilka ciekawostek z tym związanych:

1. Jan Chrzciciel jest jedynym świętym – nie licząc Maryi, Matki Jezusa, którego narodzenie wspominamy. Wszystkich innych świętych wspomina się przy okazji ich śmierci (czyli narodzin dla Nieba), albo w rocznicę kanonizacji lub innych wydarzeń z ich życia.

2. Urodziny Jana Chrzciciela przypadają pół roku przed Narodzeniem Pańskim. O tyle Jan był starszy od Jezusa. Anioł zwiastujący Maryi w Nazarecie, że będzie Matką Mesjasza, oznajmił Jej, że jest już szóstym miesiącu ciąży Jej krewna Elżbieta, która uchodzi za niepłodną (Łk 1,36). Stąd taka, a nie inna różnica – dokładnie sześć miesięcy.

3. Jan był „Synem Obietnicy” – dzieckiem obiecanym rodzicom, którzy byli bezpotomnym małżeństwem, podeszłym wiekiem. Pierwszym synem obietnicy był Izaak – syn Abrahama i Sary (Rdz 17). Kolejnym – Samuel, syn Elkana i Anny (1 Sm 1). Wszyscy oni byli tzw. typami (zapowiedziami) Jezusa, którego niezwykłe narodzenie (bez udziału biologicznego ojca) zwiastował anioł.

Podstawa ołtarza głównego kościoła św. Jana Chrzciciela w Bielsku-Białej Komorowicach zawiera sceny z życia patrona. Pierwszy obraz ukazuje narodzenie Jana. Zachariasz siedzi jeszcze niemy (popadł w afazję, gdyż nie uwierzył orędziu anioła, zwiastującego mu narodziny syna).

4️. Jan był nazirejczykiem (Lb 6): nie jadł mięsa, nie pił wina ani sycery (rodzaj piwa warzonego z daktyli), nie spożywał octu ani winogron, nie strzygł włosów ani nie golił zarostu, nie dotykał zmarłych – to były zewnętrzne znaki jego całkowitego oddania Pani. Nazirejczykami byli w przeszłości: Samson (Sdz 13) i Samuel (1 Sm 1).

5️. Jan jest ostatnim prorokiem Starego Przymierza i jedynym, który osobiście wskazał przychodzącego Mesjasza.

6️. Jan został uwolniony ze zmazy grzechu pierworodnego jeszcze przed narodzeniem, gdy Maryja brzemienna Jezusem weszła do domu Zachariasza i Elżbiety i z radości poruszyło się dzieciątko w łonie Elżbiety. To był właśnie ten moment, kiedy Jezus – jak mówili starożytni – „ochrzcił Chrzciciela”.

Jan chrzci Jezusa w wodach Jordanu.

7️. W Ain Karem – prawdopodobnym miejscu, gdzie mieszkali Zachariasz i Elżbieta – można oglądać głaz, zasłaniający wejście do groty. Za nim miała Elżbieta ukryć Jana przed siepaczami Heroda, dokonującymi rzezi niewiniątek.

8️. Legenda mówi, że Elżbieta z małym Janem odwiedzili Świętą Rodzinę, gdy ta uciekła przed Herodem do Egiptu. Stąd pokazuje się nieraz w sztuce Jezusa i Jana jako wspólnie bawiących się chłopców. Jan bawi się barankiem albo podaje Jezusowi mały krzyżyk – zapowiedź Męki i Śmierci.

9️. Kiedy jeszcze jako dziecko zaczął wieść życie pustelnika, zjawił się anioł, który przyniósł Janowi szatę z wielbłądziej sierści. Szata była dopasowana i rosła wraz z jej użytkownikiem.

Uczta u Heroda. Salome – córka siedzącej obok króla Herodiady – wraz z katem wnosi na misie głowę Jana, ściętego w więzieniu.
Na uwagę zasługuje fakt, iż w pomieszczeniach, w który ukazano sceny związane ze św. Janem, podłoga ma identyczny deseń – biało-czarne płytki – jak w kościele Świętojańskim w Komorowicach.

1️0. Podczas publicznego wystąpienia nad Jordanem Jan nazwał Jezusa Barankiem, który gładzi grzech świata (J 1,29) – i z tego powodu jest cytowany podczas każdej Mszy św., przed Komunią.

1️1. Czy Jan żywił się szarańczą? Szarańcza jest jedynym owadem koszernym, a więc dopuszczonym do jadłospisu przez Prawo Mojżesza. Jednak komuś poprzestającemu na szarańczy, jako jedynym – nie licząc miodu leśnego daniu z karty, raczej trudno byłoby dostarczyć organizmowi niezbędnych do życia składników. Być może w grę wchodzą owoce szarańczyna pospolitego – drzewa, które ma strąkowate owoce z miąższem podobnym do daktyli, które po wysuszeniu sprzedaje się jako „chleb świętojański”. W środku są nasiona jednakowej wielkości, po arabsku zwane qaraq, które stanowią wagowy wzorzec jubilerskiego „karatu”. Z miąższu owych strąków wytwarza się także zagęszczacz spożywczy, oznaczany symbolem E410.