Z pasji do Pasji: NIKA

Choć jesteśmy na półmetku Via Dolorosa, w oddychającym ostatkiem sił ludzkim strzępie rozdartym biczami widzimy przyszłego Zwycięzcę śmierci.

Przy ósmej stacji Via Dolorsa – drogi krzyżowej w Jerozolimie – na wysokości oczu tkwi wmurowany kamień z dziurą w środku, krzyżem i napisem IC XC NIKA. IC XC, to pierwsze litery greckich słów IHCOYC XPICTOC – Jezus Chrystus, NIKA – oznacza „zwycięża”. Choć jesteśmy na półmetku Via Dolorosa, w oddychającym ostatkiem sił ludzkim strzępie rozdartym biczami widzimy przyszłego Zwycięzcę śmierci.

Zwycięstwo jest kobietą. Znamy grecką boginię zwycięstwa – Nike. A przy ósmej stacji z owym kamiennym medalionem ICXC NIKE wspomina się spotkanie Jezusa dźwigającego krzyż z kobietami. Spotkanie ma miejsce jeszcze w mieście, ale mur miejski jest tuż tuż, a zaraz za murem jest cmentarz, na którym pochowają Jezusa. Kobiety być może wracają z pogrzebu. Nie wiadomo, czy płaczą nad Jezusem z litości, czy też z przyzwyczajenia, a może dostały sowitą zapłatę za wynajęte łzy i odruchowo teraz nad Jezusem ronią kolejne, już całkiem za darmo.

Spotkanie z płaczkami wspomina jedynie Łukasz, który najwięcej ze wszystkich czterech Ewangelistów pisze o kobietach. Jest to zatem stacja potwierdzona w Ewangelii, które – swoją drogą – słowem nie wspominają o spotkaniu Jezusa z Matką ani o Weronice.

Plan Via Dolorosa w Jerozolimie.

O stacjach drogi krzyżowej pisali w swoich pamiętnikach pielgrzymi. Na przestrzeni dziejów pojawia się różna liczba tych pobożnych przystanków i różna kolejność. Płaczące kobiety są wymieniane w blisko 30 pamiętnikach pielgrzymich, najstarszy z nich pochodzi z 1294 roku.

Nie wiadomo jak dawny jest kamień z krzyżem i napisem Chrystus Zwycięża. Może wcześniej był kamieniem używanym do mielenia mąki albo wyciskania oliwy, skoro ma otwór w środku. Sam napis IC XC NIKA z krzyżem jest niemal tak wiekowy, jak znak ryby. Pojawia się na ikonach, rzeźbach, elementach dekoracyjnych i szatach liturgicznych, zwłaszcza w chrześcijaństwie Wschodu. Zresztą sama ósma stacja znajduje się na ścianie greckiego monastyru świętego Charalambosa – męczennika z Antiochii, odartego ze skóry i rozszarpanego na śmierć na początku III wieku, którego relikwie przechowują mnisi żyjący wśród malowniczy skał greckich Meteorów.