Agrafa

To coś, co łączy boks i Biblię. A nie jakaś monumentalna zapinka.

Fragmenty Ewangelii czytane w kościele najczęściej zaczynają się od wstępu w rodzaju: „Jezus powiedział do swoich uczniów” albo „Jezus rzekł” i tym podobnych. Słyszymy wówczas zapisaną przez autorów Ewangelii wypowiedź Jezusa, włożoną w Jego usta.

Cytaty
W innych księgach Nowego Testamentu znajdujemy natomiast cytaty z nauczania Jezusa – słowa, których próżno szukać w Ewangelii. Koronnym tego przykładem jest fragment Dziejów Apostolskich (Dz 20,35), w którym ich autor – św. Łukasz – cytuje św. Pawła żegnającego się z mieszkańcami Efezu. W tej cytowanej przez Łukasza wypowiedzi, Paweł cytuje Jezusa:
We wszystkim pokazałem wam, że tak pracując trzeba wspierać słabych i pamiętać o słowach Pana Jezusa, który powiedział: „Więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu”.

Na papier?
Nauki Jezusa o dawaniu i braniu nie znajdziemy w żadnej Ewangelii. Zaś przytoczenie tych słów przez św. Pawła jest dowodem na to, że nim spisano Ewangelie, uczniowie przekazywali naukę Mistrza tylko ustnie. I zapewne nie wszystko udało się potem przelać na papier. Nie, no oczywiście jeszcze nie na papier, który wówczas na Bliskim Wschodzie był nieznany, ale na papirus albo pergamin (o tych materiałach chyba wkrótce napiszę coś więcej).
Św. Paweł był chodzącą księgą cytatów Jezusa, nie zapisanych w Ewangelii. Oprócz wspomnianego wyżej fragmentu Dziejów Apostolskich o radości z dawania, znamy jeszcze trzy inne miejsca, w których Paweł cytuje słowa Jezusa, nie zapisane w Ewangelii.

Fragment Mszy świętej
Najbardziej zaskakujące jest chyba to, co słyszymy w najważniejszym fragmencie Mszy św.: formuła Przeistoczenia czyli przemiany chleba i wina w Ciało i Krew Jezusa. W Pierwszym Liście do Koryntian św. Paweł pisze: „Pan Jezus tej nocy, której został wydany, wziął chleb i dzięki uczyniwszy, połamał i rzekł: «To jest Ciało moje za was wydane. Czyńcie to na moją pamiątkę!» Podobnie, skończywszy wieczerzę, wziął kielich, mówiąc: «Kielich ten jest Nowym Przymierzem we Krwi mojej. Czyńcie to, ile razy pić będziecie, na moją pamiątkę!» (1 Kor 11,23nn).
Na początku Dziejów Apostolskich, a więc już poza Ewangelią, św. Łukasz bardzo lakonicznie opisuje 40 dni, jakie dzielą Zmartwychwstanie od Wniebowstąpienia Jezusa. I tutaj znów pojawia się kolejny agrafon (to liczba pojedyncza od słowa „agrafa”). Tym razem… Jezus cytuje samego siebie, mówiąc: „słyszeliście ode mnie (…) – Jan Chrzcił wodą, ale wy wkrótce zostaniecie ochrzczeni Duchem Świętym” (Dz 1,5).

Motto bokserów
A więc: jeżeli zdarzy wam się wypowiedzieć słynne motto bokserów – „więcej jest radości w dawaniu niż w braniu” – dodając, że są to słowa Jezusa, a ktoś was zapyta, gdzie można je znaleźć, już wiecie, co odpowiedzieć. Nigdzie! Nigdzie jako dosłowną wypowiedź, a jedynie jako cytat przywołany przez św. Pawła w Dziejach Apostolskich.